Yangında vefat eden kişi şehit sayılır mı ?
Şehîd (çoğulu şühedâ) dinî bir terim olarak Allah yolunda öldürülen Müslümanı tabir eder. Şehitlerin mertebeleri o denli yüksektir ki, ahirette tüm cennet ehlinin şehitlerin içinde bulunduğu hoşluğu kıskanacağı bildirilir. Pekala sadece Allah yolunda ölenler mi şehit sayılıyor? İşte Hz. Peygamber(s.a.v)’in şehitlik hakkındaki Hadis-i Şerifleri…
Kimler Şehit sayılır ?
Hz. Peygamber (s.a.v)’in şehitlik hakkında bir çok Hadisi vardır. En kıymetlisi ise şu Hadistir;
Ebu Hureyre Radiyallahu anhu’dan rivayet edildiğine nazaran Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: “Şehitler beş sınıftır: Taun’dan (Veba’dan) ölen, karın hastalığından ölen, suda boğularak ölen, yıkıntı altında kalarak ölen ve Allah yolunda ölendir..” (Buhari
Fıkıh alimleri Hz. Peygamber’in şehidlerle ilgili kelam, fiil ve uygulamalarını kıymetlendirerek şehidleri çoklukla hem dünya hem âhiret kararları bakımından şehid, yalnızca dünya kararları bakımından şehid ve yalnızca âhiret kararları bakımından şehid olmak üzere üç kısma ayırmışlardır (Şirbînî, I, 350; İbn Âbidîn, II, 252).
Din İşleri Yüksek Kurulu fetvasına nazaran;
Hakikî Şehid (Dünya ve Ahiret Şehidi): İslam’ın yücelmesi, vatan müdafaası için savaşırken ölen müslümanlara denir. Bu kimseler, yıkanmazlar, kefenlenmezler, namazları kılınıp kanlı elbiseleri ile defnedilirler.
Sadece dünya kararları bakımından şehid: Kalbinde nifak bulunmakla birlikte müslümanların saflarında yer aldığı sırada düşman tarafından öldürülen kişi yalnızca dünya kararları itibariyle şehid sayılır. Savaştan kaçarken yahut ganimet, gösteriş vb. dünyevî maksatlarla savaşırken öldürülen bireyler de böyledir (İbn Âbidîn, II, 252). İç yüzlerini yalnız Allah’ın bildiği bu şahıslara dış görünüşleri dikkate alınarak şehid muamelesi yapılır. Fakihler, sadece dünyevi maksatla savaşırken öldürülen şahsa ahirette sevap verilmeyeceğini, hem dünyevi hem uhrevi niyetle savaşırken öldürülen bireye ise tam şehid kadar olmamakla birlikte ahirette sevap verileceğini söylemişlerdir.
Hükmî Şehid (Ahiret şehidi): Gerçek şehidin koşullarından bir kısmını taşımaması sebebiyle yıkanıp kefenlenen ve ahiret itibariyle şehid sayılanlardır.
Birçok hadiste; sarsıntı, yangın, sel üzere alışılmış afetler ve ağır hastalıklar üzere sebeplerle ölen müslümanlar hükmî şehid sayılmışlardır. (Bkz., Mâlik, Cenâiz 36; Buhârî, Cihâd 30, Tıb 30; Müslim, İmâre 164-166; Ebû Dâvûd, Cenâiz 11, 16; Nesâî, Cenâiz 14)
İlgili hadislerden, kelam konusu kimselerin hükmî şehid sayılmalarının nedeninin mevt anında çektikleri eza ve acılar olduğu belirtilmiştir.
