Türkiye’de ilk yerli uçuş Vecihi Hürkuş ile 100 yıl önce gerçekleştirildi

Türkiye’nin birinci uçak fabrikası Cumhuriyetin birinci yıllarında kuruldu lakin kıssası yarım kaldı.

HÜRJET, HÜRKUŞ, KAAN, GÖKBEY, ATAK ve ANKA üzere ulusal projelere ayrıntı kesim üretmeye devam eden TOMTAŞ hakkında bilgiler veren Yönetim Kurulu Üyesi Ferhat Çakır, Vecihi Hürkuş’a ait dikkat çeken açıklamalarda bulundu.

“MİLLİ PROJELERİMİZE AYRINTI MODÜL ÜRETİMİ YAPMAYA BAŞLAMIŞTIR”

Ferhat Çakır, şu açıklamalarda bulundu:

TOMTAŞ; kuruluşu 1924-1925’e dayanan Türkiye’nin birinci uçak fabrikasının ismidir. Manası da Tayyare ve Motortürk Anonim Şirketi’dir. Birinci kuruluşunda Türk Devleti ile Alman Junkers isimli firmanın yüzde 51 paydaşlığıyla kurulmuştur. 1925 yılında fabrikanın birinci havacılıkla ilgili üretimine başlayıp 1926 yılında birinci uçaklar A20 uçakları Kayseri’de TOMTAŞ Tesisleri’nde üretilerek çıkmıştır. 1927 yılında birinci uçuş gerçekleşmiş, daha sonra Kayseri Tayyare Fabrikası ismi altında birebir fabrika üretimine yüzde 100 Türk Devleti’nin iştiraki olarak devam etmiş, 1950 yılından itibaren ise 2. Hava İkmal Bakım Merkezi olarak faaliyetlerini hala sürdürmektedir.

2023 yılından itibaren ise yarısı TOMTAŞ Yatırım A.Ş. girişimcileri, yüzde 49’u ise TUSAŞ ve Savunma Bakanlığı’nın bağlı kuruluşu olan ASFAT’ın iştirakinde yine hayata geçmiştir. İçinde bulunduğumuz bu tesis gerek HÜRJET, HÜRKUŞ, KAAN, gerek helikopterlerimiz GÖKBEY ve ATAK helikopterleri ve gerekse ANKA üzere ulusal projelerimize ayrıntı modül üretimi yapmaya başlamış ve bir buçuk yıldır faaliyetine devam etmektedir. Öteki yandan da Airbus, Boing üzere büyük firmalara ayrıntı kesim imalatına devam etmektedir.

HÜRJET’İN KAYSERİ’DEN HAVALANMASI BEKLENİYOR

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ tarafından geliştirilmekte olan turbofan motorlu, ileri düzey jet eğitimi ve yakın hava dayanak uçağı olan HÜRJET’in yerli ve ulusal motoruyla birlikte Kayseri’den havalanmasının planlandığını aktaran Çakır; “1925-1926 yılında başlayan fakat yarıda kalan bu hüzün öyküsü; dönemin Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar Paşa’mızın da tabiriyle ‘Artık hüzün kıssası muvaffakiyet öyküsüne dönüşsün’ diye tekrar devlet ve millet el ele verip bu faaliyetlere başlanmıştır. Bu yılın sonunda HÜRJET’in ayrıntı montajına burada başlanacaktır. 2027’den itibaren ise yani TOMTAŞ’ın ürettiği birinci uçakların 100. yılından itibaren HÜRJET’in son montajı yapılıp Kayseri Havalimanı’nın yanındaki üretim tesislerinden İnşallah yerli ve ulusal motorlarıyla birlikte Kayseri’den tekrar havalanması planlanmaktadır” tabirlerini kullandı.

“İLK UÇUŞUNU KAYSERİ’DEN ANKARA’YA 100 YIL EVVEL BUGÜN GERÇEKLEŞTİRMİŞTİR”

Çakır, son olarak şu sözleri sarf etti:

Vecihi Hürkuş; TOMTAŞ’ın kendisine yaptığı 1925’teki teklifini kabul ederek TOMTAŞ’ta çalışmalara başladı. Daha sonra TOMTAŞ ismine Almanya’ya gitti, o kadar yetenekli ki Almanya’da binlerce mühendisin ürettiği uçaklardaki eksiklikleri tespit etmiş. Sonrasında Kayseri’de TOMTAŞ’ın üretmiş olduğu yerli ancak ulusal olmayan ‘Junkers’ isimli uçakların deneme uçuşlarında yer aldı. Nihayetinde kendi ürettiği ‘Vecihi’ isimli uçağının birinci uçuşunu Kayseri’den Ankara’ya 100 yıl evvel bugün gerçekleştirmiştir. Sonrasında bir hüzün kıssasıyla bu memleketin önünü kesmek isteyen zihniyet mani olmuş, çeşitli zorlamalarla Vecihi Hürkuş’un bu projenin akim kalması sağlanmıştır. TOMTAŞ; dedesinin verdiği ruhla elinden geleni yapacak.