Tüm dünyanın gözleri Gazze’deki katliamı sonlandıracak mutabakatın üzerinde…
ABD, Mısır ve Katar dayanağıyla başlayan ateşkes görüşmeleri sonunda kabul edilmiş ve taraflar ateşkes kaidelerinde mutabık kalmıştı.
Fakat İsrail Başkanı Netanyahu, Hamas’ın rehinelere yönelik kuralların tamamını kabul etmediğini sav ederek İsrail kabinesinin toplanmayacağını bildirmişti.
İSRAİL’E REAKSİYON YAĞDI
İsrail tarafından ateşkes mutabakatını son dakika krizi çıkararak bozmakla suçlanan Hamas ise, “Anlaşmanın tüm kaidelerine bağlıyız” açıklaması yapmıştı.
Kabinenin toplanmayacağını bildiren İsrail, tüm dünya tarafından büyük bir tenkide maruz kaldı.
TARTIŞMA ÇÖZÜLDÜ
İsrail merkezli Jarusalem Post’un haberine nazaran, Hamas ve İsrail aarsında rehineleri özgür bırakılmasına ait unsur üzerine patlak veren tartışma çözüldü.
Gelen tenkitlerin akabinde tekrar bağlantıya geçen taraflar, rehinelere ilgi kararı tekrar gözden geçirdi ve yeni bir karar alındı.
Jerusalem Post gazetesi, ateşkes antlaşmasının geç yürürlüğe girmesinin nedenini, “Hamas’ın özgür bırakılmasını talep ettiği birkaç tutuklunun ısrarından” kaynaklandığını ve sorunun tahlile kavuşturulduğunu ileri sürdü.
KADEMELİ OLARAK HÜR BIRAKILACAKLAR
İsrail ve Hamas ortasında yapılan muahedenin pazar günü öğle yürürlüğe gireceği ve 98 şahıstan oluşan rehinelerin 15 aylık esaretin akabinde kademeli olarak ülkelerine geri dönmeye hazırlandığı belirtildi.
ÖNCE ABD VATANDAŞI OLAN REHİNELER HÜR BIRAKILACAK
Gazetenin ABD’li kaynaklara dayandırdığı haberine nazaran, birinci basamakta ise ABD vatandaşları hür bırakılacak.
İsrail, 19 Ocak Pazar günü kabineyi toplayacak ve ateşkesi onaylayacak.
Ateşkesin uygulamaya konmasıyla, birinci etapta 42 gün boyunca 33 rehine özgür bırakılacak.
Rehineler ortasında bayanlar, çocuklar, yaşlılar ve acil tıbbi gereksinimleri olanlar yer alıyor.
İLK ETAPTA ÜÇ REHİNE ÖZGÜR BIRAKILACAK
İlk evrede 19 Ocak’ta üç rehinenin hür bırakılmasıyla sürece başlanacak.
Her hafta, bayanlara ve çocuklara odaklanılarak ek rehineler hür bırakılacak. Bu basamaktaki son küme içinde uzun müddetli tutsaklar ortasında yer alan Avera Mengistu ve Hisham al-Sayed isimli şahısları içereceği söz edildi.
ANLAŞMANIN ŞARTLARI
Anlaşma çerçevesinde özgür bırakılacak Filistinli tutukluların sayısının yaklaşık bin kişi olduğu tabir edildi.
Ancak bu şahıslardan 200’ünün, “İsrailli kanı döktükleri” gerekçesiyle tahliye edilmemesi tarafında itirazlar yükseldi.
Ülke genelinde, bu 200 tutuklunun durumuna ait tartışmalar devam ederken, Gazze’ye daha fazla insani yardım ulaştırılması ve İsrail askerlerinin stratejik noktalardan kademeli olarak çekilmesi, ateşkesin ek hususları ortasında yer aldı.
Hamas ile İsrail ortasındaki beklenen mutabakat her biri 42 gün olan 3 evreden oluşuyor.
“İnsani aşama” olarak da anılan 42 günlük birinci kademe, İsrailli 33 esirin canlı yahut meyyit olarak teslim edilmesini içeriyor. Bu etapta İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde girdiği birden fazla bölgeden çekilecek.
Taslağa nazaran, muahedenin yürürlüğe girmesinin 7. gününde İsrailli esirlerin birinci kümesi salıverilecek. İsrailli her esir askere karşı 30’u müebbet mahpus cezasına çarptırılmış olmak üzere 50 Filistinli esir özgür kalacak.
İsrailli her yaşlı bayan ve erkek vatandaşa karşı ise Filistinli 30 esir özgür kalacak. Filistinli esirler bayan, çocuk yahut hastalardan seçilebilecek.
Anlaşmanın yürürlüğe girmesinin 16. gününde başlayacak ikinci basamakta da Gazze’de tutulan İsrailli tüm esirlerin salıverilmesine dair kapsamlı bir muahede görüşmelerine geçilecek.
İkinci basamağın içerdiği muahedeler, birinci etabın 5. haftasından evvel belirlenmiş olacak. Muahedenin üçüncü ve son basamağı ise Gazze Şeridi’nin tekrar imarını içerecek.
ESİR TAKASLARI
Anlaşmanın birinci evresinde İsrailli her sivil esire karşı Filistinli 30 esir hür bırakılacak.
Birinci etapta salıverilecek her İsrailli asker esire karşı ise 30’u müebbet mahpus cezasına çarptırılmış toplam 50 Filistinli hür kalacak.
Tel Aviv idaresi, müebbet mahpus cezasına çarptırılan Filistinli esirlerin salıverildikten sonra işgal altındaki Batı Şeria’da kalmasına karşı çıkıyor. Çünkü, 2011 yılındaki esir takasında özgür kalan Filistinli kimi esirler Gazze Şeridi yahut yurt dışına gönderilmişti.
Anlaşmanın birinci evresinde özgür kalacak Filistinli esirler, 2011 yılındaki esir takası muahedesi gereği özgür kalan ve İsrail tarafından tekrar tutuklanan 47 kişiyi de kapsıyor.
Taslağa nazaran, hür kalacak Filistinli esirler yine tutuklanmayacak.
Esir takası muahede taslağına nazaran, Gazze Şeridi’nde tutulan 98 İsrailli esirin hepsi hür kalacak.
Anlaşmanın ikinci evresinde İsrailli askerler, üçüncü basamakta da ölmüş esirlerin cesetleri teslim edilecek.
İNSANİ YARDIM
Beklenen muahedenin yürürlüğe gireceği birinci günden itibaren Gazze Şeridi’ne günlük insani yardım yüklü 600 tırın girişine müsaade verilecek, 50’si yakıt yüklü olacak.
Anlaşmaya nazaran, günlük insani yardım yüklü 300 tır Gazze Şeridi’nin kuzeyine girecek. İnsani yardımların Gazze Şeridi’ne girişi ateşkes ve esir takası mutabakatının 3 kademesi boyunca devam edecek.
Bu müddette Birleşmiş Milletler ve memleketler arası örgütler, Gazze Şeridi’nde faaliyetlerini sürdürecekler.
DÖNÜŞ VE İMAR
Muhtemel mutabakatın yürürlüğe gireceği birinci günden itibaren Filistinlilerin güneyden kuzeydeki konutlarına dönmelerine müsaade verilecek. Ayrıyeten Gazze Şeridi’nin tüm bölgelerinde hareket özgürlüğü olacak.
Ateşkes muahedesinin yürürlüğe girmesinin akabinde Gazze’de altyapının tekrar imarı, elektrik ve su şebekelerinin inşası için çalışmalar başlayacak.
Ayrıca İsrail bombardımanı sonucu yıkılan kentlerdeki enkazın kaldırılması için gerekli ekipmanların girişine müsaade verilecek.
Evlerini kaybeden vatandaşların konaklaması için Gazze Şeridi’ne en az 60 bin süreksiz karavanın girişine müsaade verilecek.
Hamas ile İsrail ortasında Gazze Şeridi’nde sağlanacak ateşkes ve esir takası mutabakatının garantör ülkeleri ise Katar, Mısır ve ABD olacak.