Dünyanın dönüş hızı yavaşlıyor: İşte bu durumun olası etkileri
2021 yılında yapılan bir araştırma, Dünya’nın dönüş suratının yavaşlamasının atmosferdeki oksijen ölçüsünü nasıl etkilediğini ortaya koymuştu.
Mavi-yeşil alglerin (siyanobakteriler) fotosentez yoluyla oksijen üretmesi, Dünya’nın dönüş süratiyle yakından bağlı.
DÜNYA’NIN DÖNÜŞÜ NEDEN YAVAŞLIYOR
Dünya’nın dönüş suratı, Ay’ın kütleçekim kuvveti nedeniyle giderek yavaşlıyor. Bu da günlerin uzamasına neden oluyor.
1.4 milyar yıl evvel günlerin yalnızca 18 saat olduğu, 70 milyon yıl evvel ise bugünden yarım saat daha kısa olduğu varsayım ediliyor.
BÜYÜK OKSİDASYON OLAYI
Yaklaşık 2.4 milyar yıl evvel, siyanobakterilerin fotosentez yoluyla atmosferdeki oksijen ölçüsünü kıymetli ölçüde artırdığı Büyük Oksidasyon Olayı yaşandı. Bu olay, Dünya’daki ömrün evrimi için kritik bir dönüm noktası oldu.
Siyanobakteriler, fotosentez yapabilmek için güneş ışığına muhtaçlık duyar. Günlerin uzaması, siyanobakterilerin daha fazla güneş ışığı almasını ve daha fazla oksijen üretmesini sağlıyor.
HURON GÖLÜ’NDEKİ KEŞİF
Huron Gölü’ndeki Orta Ada Çöküntüsü’nde yapılan araştırmalar, Büyük Oksidasyon Olayı’na emsal bir sürecin yaşandığını gösteriyor.
Göl tabanındaki mikrobiyal matlarda mor siyanobakteriler ve beyaz kükürt metabolize eden mikroplar bir ortada bulunuyor. Güneş ışığına bağlı olarak bu mikropların yer değiştirmesi, oksijen üretimini etkiliyor.
DÖNÜŞ SURATI VE OKSİJEN ÜRETİMİ
Araştırmacılar, Dünya’nın dönüş suratının oksijen üretimi üzerindeki tesirini modelleme çalışmalarıyla ortaya koydu.
Günlerin uzamasıyla birlikte oksijen üretiminin arttığı ve hem Büyük Oksidasyon Olayı’nın hem de Neoproterozoyik Oksijenasyon Olayı’nın bu biçimde tetiklendiği düşünülüyor.
Michigan Üniversitesi’nden mikrobiyolog Gregory Dick, “Araştırmamız, Dünya’nın dönüş suratının, yani gün uzunluğunun, Dünya’nın oksijenlenme nizamı ve zamanlaması üzerinde kıymetli bir tesire sahip olabileceğini öne sürüyor.” dedi.
Almanya’daki Max Planck Deniz Mikrobiyolojisi Enstitüsü’nden jeomikrobiyolog Judith Klatt ise, “Mikroplar ortasındaki rekabetin, erken Dünya’da oksijen üretiminin gecikmesine katkıda bulunmuş olması mümkün.” biçiminde konuştu.
Bu çalışma, Dünya’nın dönüş suratı ile oksijen üretimi ortasında kıymetli bir irtibat olduğunu gösteriyor.
