Ateşkesin ardından yardım tırları Gazze’ye giriyor
471 gün boyunca İsrail’in kanlı taarruzlarında 46 binden fazla temizin can verdiği Gazze topraklarında beklenen umut tomurcuğu yeşerdi.
Katar, Mısır ve ABD’nin ortaya girmesiyle Doha’da gerçekleşen son ateşkes görüşmelerine İsrail ve Hamas kurallarda mutabık kaldı.
Başlangıçta TSİ 09.30’da yürürlüğe girmesi planlanan ateşkes, Hamas’ın hür bırakılacak rehinelerin listesini geç iletmesi nedeniyle ertelendi.
Bu süreçte İsrail, Gazze’nin kuzeyine hava hücumları düzenleyerek 14 kişinin vefatına neden oldu.
Hamas’ın listeleri ulaştırmasının akabinde ateşkes TSİ 12.15’te resmen yürürlüğe girdi.
İSRAİL ASKERLERİ ÇEKİLEYE BAŞLADI
Ateşkesin yürürlüğe girmesinin akabinde İsrail güçleri de işgal altına aldıkları bölgeden çekilmeye başladı.
Filistin Haber Ajansı’nnın bildirdiğine nazaran İsrail askerleri, Refah kentinden ve Gazze’nin kuzeyinde bulunan birçok yerden çekilerek Phileadelphi Koridoru’na yöneldi.
İsrail’in çıktığı bölgelere Filistinli siviller girmeye başladı.
YARDIM TIRLARI GAZZE’YE GİRİŞ YAPTI
İsrail ordusu ayrıyeten, ateşkes ve esir takası muahedesine yer alan yardım koşulunun da gerekliliklerini yerine getirdi.
Ateşkes mutabakatının yürürlüğe girmesinin akabinde, yardım tırları Mısır tarafındaki Refah Hudut Kapısı’ndan Gazze’ye giriş yapmaya başladı.
95 YARDIM TIRI KAPIDA BEKLİYORDU
Mısır’ın “El-Kahire el-İhbariye” kanalında yayınlanan haberde, Refah Hudut Kapısı’nda bekleyen insani yardım tırlarının Gazze Şeridi’ne giriş yapmaya başladığı tabir edildi.
Filistin kaynakları, Kerem Ebu Salim Hudut Kapısı’na ulaşan 95 tırın Gazze’ye giriş için ateşkesin yürürlüğe girmesini beklediğini aktarmıştı.
Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı’nın (UNRWA) 4 bin tır dolusu insani yardımının da Gazze Şeridi’ne girmek için hazır beklediği bildirilmişti.
ATEŞKESİN AŞAMALARI
İlk basamakta 19 Ocak’ta üç rehinenin hür bırakılmasıyla sürece başlanacak.
Her hafta, bayanlara ve çocuklara odaklanılarak ek rehineler özgür bırakılacak. Bu basamaktaki son küme içinde uzun vadeli tutsaklar ortasında yer alan Avera Mengistu ve Hisham al-Sayed isimli şahısları içereceği tabir edildi.
ANLAŞMANIN ŞARTLARI
Anlaşma çerçevesinde özgür bırakılacak Filistinli tutukluların sayısının yaklaşık bin kişi olduğu tabir edildi.
Ancak bu şahıslardan 200’ünün, “İsrailli kanı döktükleri” gerekçesiyle tahliye edilmemesi tarafında itirazlar yükseldi.
Ülke genelinde, bu 200 tutuklunun durumuna ait tartışmalar devam ederken, Gazze’ye daha fazla insani yardım ulaştırılması ve İsrail askerlerinin stratejik noktalardan kademeli olarak çekilmesi, ateşkesin ek hususları ortasında yer aldı.
Hamas ile İsrail ortasındaki olası mutabakat her biri 42 gün olan 3 kademeden oluşuyor.
“İnsani aşama” olarak da anılan 42 günlük birinci kademe, İsrailli 33 esirin canlı yahut meyyit olarak teslim edilmesini içeriyor. Bu evrede İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde girdiği birden fazla bölgeden çekilecek.
Taslağa nazaran, mutabakatın yürürlüğe girmesinin 7. gününde İsrailli esirlerin birinci kümesi salıverilecek. İsrailli her esir askere karşı 30’u müebbet mahpus cezasına çarptırılmış olmak üzere 50 Filistinli esir özgür kalacak.
İsrailli her yaşlı bayan ve erkek vatandaşa karşı ise Filistinli 30 esir hür kalacak. Filistinli esirler bayan, çocuk yahut hastalardan seçilebilecek.
Anlaşmanın yürürlüğe girmesinin 16. gününde başlayacak ikinci etapta da Gazze’de tutulan İsrailli tüm esirlerin salıverilmesine dair kapsamlı bir mutabakat görüşmelerine geçilecek.
İkinci etabın içerdiği muahedeler, birinci kademenin 5. haftasından evvel belirlenmiş olacak. Mutabakatın üçüncü ve son evresi ise Gazze Şeridi’nin tekrar imarını içerecek.
ESİR TAKASLARI
Anlaşmanın birinci evresinde İsrailli her sivil esire karşı Filistinli 30 esir hür bırakılacak.
Birinci basamakta salıverilecek her İsrailli asker esire karşı ise 30’u müebbet mahpus cezasına çarptırılmış toplam 50 Filistinli hür kalacak.
Tel Aviv idaresi, müebbet mahpus cezasına çarptırılan Filistinli esirlerin salıverildikten sonra işgal altındaki Batı Şeria’da kalmasına karşı çıkıyor. Çünkü, 2011 yılındaki esir takasında hür kalan Filistinli birtakım esirler Gazze Şeridi yahut yurt dışına gönderilmişti.
Anlaşmanın birinci evresinde hür kalacak Filistinli esirler, 2011 yılındaki esir takası mutabakatı gereği özgür kalan ve İsrail tarafından tekrar tutuklanan 47 kişiyi de kapsıyor.
Taslağa nazaran, özgür kalacak Filistinli esirler yine tutuklanmayacak.
Esir takası mutabakat taslağına nazaran, Gazze Şeridi’nde tutulan 98 İsrailli esirin hepsi özgür kalacak.
Anlaşmanın ikinci basamağında İsrailli askerler, üçüncü evrede da ölmüş esirlerin cesetleri teslim edilecek.
İNSANİ YARDIM
Beklenen muahedenin yürürlüğe gireceği birinci günden itibaren Gazze Şeridi’ne günlük insani yardım yüklü 600 tırın girişine müsaade verilecek, 50’si yakıt yüklü olacak.
Anlaşmaya nazaran, günlük insani yardım yüklü 300 tır Gazze Şeridi’nin kuzeyine girecek. İnsani yardımların Gazze Şeridi’ne girişi ateşkes ve esir takası mutabakatının 3 basamağı boyunca devam edecek.
Bu müddette Birleşmiş Milletler ve memleketler arası örgütler, Gazze Şeridi’nde faaliyetlerini sürdürecekler.
DÖNÜŞ VE İMAR
Muhtemel muahedenin yürürlüğe gireceği birinci günden itibaren Filistinlilerin güneyden kuzeydeki meskenlerine dönmelerine müsaade verilecek. Ayrıyeten Gazze Şeridi’nin tüm bölgelerinde hareket özgürlüğü olacak.
Ateşkes muahedesinin yürürlüğe girmesinin akabinde Gazze’de altyapının yine imarı, elektrik ve su şebekelerinin inşası için çalışmalar başlayacak.
Ayrıca İsrail bombardımanı sonucu yıkılan kentlerdeki enkazın kaldırılması için gerekli ekipmanların girişine müsaade verilecek.
Evlerini kaybeden vatandaşların konaklaması için Gazze Şeridi’ne en az 60 bin süreksiz karavanın girişine müsaade verilecek.
Hamas ile İsrail ortasında Gazze Şeridi’nde sağlanacak ateşkes ve esir takası mutabakatının garantör ülkeleri ise Katar, Mısır ve ABD olacak.
